Hücreler arası iletişimi sağlayan küçük keseciklerdir. Exosome hücreler tarafından salgılanır. İçlerinde protein, RNA ve lipid taşırlar. Vücut sıvılarında bulunurlar. Bağışıklık sistemi ve hücre onarımında rol oynarlar. Hastalıkların teşhisinde kullanılırlar. Kanser gibi hastalıkların yayılmasına katkı sağlayabilirler. Son yıllarda tedavi ve kozmetik alanında da kullanılmaktadırlar. Doğal bilgi taşıyıcı yapılar olarak önemlidirler.
Exosome Hangi Durumlarda Uygulanır?
Tedavi, saç köklerindeki hücreleri onararak saç büyümesini teşvik eder. Erkek ve kadın tipi saç dökülmesinde kullanılır. Saçların daha güçlü, sağlıklı ve yoğun çıkmasına katkı sağlar. Ciltteki yaşlanma belirtilerini azaltmak için uygulanabilir. Kolajen ve elastin üretimini artırarak cildin daha sıkı, parlak ve pürüzsüz görünmesine yardımcı olur. İnce çizgi ve kırışıklıkların görünümünü hafifletir. Akne sonrası oluşan izlerin azaltılmasında exosome etkili olabilir. Ciltteki hasarlı dokuları onarır ve yeni, sağlıklı hücre üretimini destekler. Aynı zamanda iltihap giderici etkisiyle aktif akneleri yatıştırmaya da katkı sağlayabilir. Göz çevresindeki cilt çok hassas olduğu için exosome ile yapılan uygulamalar bölgeyi tahriş etmeden yenileyebilir. Morluk ve torbaların azalmasına, daha aydınlık bir görünüm kazanılmasına destek olur.
Ciltteki ton eşitsizlikleri, güneş lekeleri veya yaşa bağlı oluşan pigmentasyon sorunları için kullanılabilir. Melanin üretimini dengeleyerek daha homojen bir cilt görünümüne ulaşılmasına yardımcı olur. Cerrahi işlem sonrası cilt iyileşmesini hızlandırmak amacıyla uygulanabilir. Yara izlerinin görünümünü azaltabilir ve cilt dokusunun sağlıklı bir şekilde yeniden yapılanmasına destek olabilir. Fraksiyonel lazer, mikro iğneleme veya peeling gibi işlemler sonrası, cilt iyileşmesini hızlandırır. Kızarıklık ve hassasiyeti azaltarak cildin daha çabuk toparlanmasını sağlar. Tedavi anti-inflamatuar etkisiyle ciltteki iltihaplanmayı azaltır. Egzama gibi durumlarda semptomları hafifletmek, kızarıklık ve kaşıntıyı yatıştırmak için destekleyici olarak kullanılabilir. Gebelik sonrası oluşan çatlaklar ya da ameliyat, akne gibi durumlara bağlı izlerin onarılmasında exosome tedavisi etkili olabilir. Cildin kendini yenileme sürecini destekler.
Exosome İşlemi Nasıl Yapılır?
İşleme başlamadan önce hasta bir uzman tarafından değerlendirilir. Cilt tipi, saç yapısı, yaş, şikâyetler ve hedefler detaylı olarak analiz edilir. Uygunluk durumu belirlenir ve kişiye özel tedavi planı oluşturulur. Uygulama yapılacak bölge steril hale getirilir. Cilt için yüz temizlenir, makyajdan ve kirden arındırılır. Saç için saç derisi nazikçe temizlenir, gerekiyorsa saç ayrılarak işlem bölgesi açığa çıkarılır. Lokal anestezik krem uygulanabilir (özellikle iğneli yöntemlerde). Exosome ürünü, genellikle laboratuvar ortamında üretilmiş, steril ve hazır halde bulunur. İnsan kök hücrelerinden elde edilen mikrovezikül yapısındaki eksozomlar uygulanmadan hemen önce açılır. Uygulanacak miktar, işlem bölgesine ve kişisel ihtiyaçlara göre belirlenir. Tedavi çeşitli yöntemlerle yapılabilir. Ciltte küçük kanallar açılarak exosome’ların emilimi artırılır.
İnce iğnelerle doğrudan deri altına enjekte edilir. Lazer, mikroiğne veya peeling sonrası direkt cilde uygulanır. Seçilen yöntem doktor tarafından kişinin ihtiyacına göre belirlenir. Seçilen yönteme göre exosome ürünleri dikkatlice cilt ya da saç derisine uygulanır. İşlem genellikle 20–40 dakika sürer. Uygulama sırasında hafif batma, karıncalanma veya sıcaklık hissi olabilir. İşlem sonrası bölgeye koruyucu krem veya yatıştırıcı ürünler uygulanır. 24-48 saat makyaj yapılmaması, cilt veya saçın yıkanmaması önerilir. Güneşten korunmak önemlidir. Ciltte hafif kızarıklık, pullanma veya hassasiyet olabilir ve bu genelde 1-2 gün içinde geçer. Genellikle 2-4 hafta aralıklarla 3-6 seans önerilir. Etkiler ilk haftalarda hissedilmeye başlasa da, tam sonuçlar 2-3 ay içinde görülür. Tedavi sonrasında ciltte daha parlak, pürüzsüz ve genç bir görünüm sağlanır; saç dökülmesi azalabilir, yeni saç çıkışı desteklenebilir.
Exosome Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavi sonrası cilt yüzeyinde emilimin devam etmesi beklenir. Bu nedenle ilk 24 saat boyunca yüzü suyla temas ettirmemek gerekir. Yüzü yıkamak, uygulanan exosome serumunun etkinliğini azaltabilir. İlk 24-48 saat içinde makyaj ürünleri kullanılmamalıdır. Cilt gözenekleri açık olacağı için makyaj malzemeleri enfeksiyon riskini artırabilir. Ciltte tahrişe neden olabilir. Cilt, uygulama sonrası hassas hale gelir. Direkt güneş ışığına maruz kalmak pigmentasyon riskini artırabilir. Bu yüzden en az 1 hafta boyunca yüksek koruma faktörlü güneş kremi kullanılmalı ve güneşe çıkmaktan kaçınılmalıdır. Tedavi sonrası ciltte yenilenme süreci başlar. Bu dönemde kimyasal veya fiziksel peeling işlemleri uygulanmamalı, tahriş edici ürünlerden uzak durulmalıdır.
Alkol ve sigara, kan dolaşımını ve hücre yenilenmesini olumsuz etkiler. Tedavinin etkinliğini azaltabileceği için bu maddelerden uzak durmak iyileşmeyi hızlandırır. İlk birkaç gün cilt yüksek ısıya karşı daha hassastır. Bu tür sıcak ortamlar hem enfeksiyon riskini artırır hem de uygulamanın etkisini azaltabilir. Yoğun terleme, ciltte tahrişe neden olabilir. Özellikle ilk 2-3 gün ağır spor aktivitelerinden uzak durmak önemlidir. Uygulama sonrası cilt bakımına özen gösterilmeli ve sadece doktor tarafından tavsiye edilen nemlendirici veya serumlar kullanılmalıdır. Rastgele ürün kullanımı cildi olumsuz etkileyebilir. Uygulama bölgesini kaşımak ya da ovuşturmak cilt bariyerini bozabilir. Bu tür davranışlardan kaçınılmalıdır. Exosome tedavisinin etkinliğinin takibi için doktorunuzla planlanan kontrol seanslarına zamanında gitmek tedavinin başarısı açısından önemlidir.