Omurların birbirine göre yanlış hizalanması ve öne veya arkaya kayması durumudur. Omurga kayması genellikle bel bölgesinde görülse de boyun ve sırt bölgesinde de ortaya çıkabilir. Bu durum, sinir sıkışmalarına, hareket kısıtlılığına ve şiddetli ağrılara neden olabilir. Yaşa, yaralanmalara veya doğuştan gelen yapısal bozukluklara bağlı olarak gelişebilir.
Omurga Kayması Nedenleri
Birden fazla nedeni olabilir ve bu nedenler kişinin yaşına, yaşam tarzına ve genel sağlık durumuna göre değişiklik gösterebilir. Bazı bireylerde doğuştan omurga kemikleri düzgün şekilde oluşmayabilir ve bu da kaymalara neden olabilir. Kazalar, düşmeler veya spor yaralanmaları sonucu omurlar yer değiştirebilir. Özellikle ağır kaldırma veya ani hareketler omurga kayması yaşanmasına yol açabilir.
Yaşlanmaya bağlı olarak omurgada bulunan diskler ve bağ dokuları zayıflar. Bu durum, omurların stabilitesini kaybederek kaymasına neden olabilir. Nadir görülse de omurgada oluşan tümörler, kemik dokusunu zayıflatarak kaymaya yol açabilir. Profesyonel sporcular, jimnastik, halter ve güreşle uğraşanlar, sürekli omurga baskısı nedeniyle risk taşır.
Omurga Kayması Belirtileri
Belirtiler kaymanın derecesine ve etkilenen sinir köklerine bağlı olarak değişebilir. Bazı hastalar hafif belirtiler yaşarken, bazıları günlük yaşamı zorlaştıran ciddi ağrılar hissedebilir. Bel ve sırt ağrısı, en yaygın belirtidir ve hareketle şiddetlenebilir. Kaymış omurun sinirlere baskı yapması sonucu bacaklarda hissizlik ve karıncalanma oluşabilir.
Omurga kayması, esnekliği azaltarak hareket kabiliyetini kısıtlayabilir. Sinir sıkışmasına bağlı olarak bacak ve bel kaslarında güç kaybı oluşabilir. Omurga dengesizliği yürüme bozukluklarına ve denge kayıplarına yol açabilir. Nadir olsa da omuriliğin ciddi baskıya maruz kaldığı durumlarda idrar kaçırma veya bağırsak kontrolü kaybı yaşanabilir.
Omurga Kayması Tanısı
Omurga kayması tanısı koyulurken hastanın şikayetleri detaylı bir şekilde değerlendirilir. Doktor fiziksel muayene yaparak refleksleri, kas gücünü ve sinir fonksiyonlarını kontrol eder. Röntgen, omurların yer değiştirip değiştirmediğini belirlemek için kullanılır. Manyetik rezonans görüntüleme, sinirlerin sıkışma durumunu ve omurga yapısını daha ayrıntılı incelemek için tercih edilir. Bilgisayarlı tomografi, omurgadaki kemik yapıyı daha detaylı görmek için kullanılabilir.
Omurga Kayması Tedavi Yöntemleri
Tedavi hastanın yaşına, kaymanın şiddetine ve semptomlarına göre belirlenir. Hafif vakalarda konservatif tedavi yöntemleri yeterli olabilir. İleri derecedeki vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Bel ve sırt kaslarını güçlendirmeye yönelik egzersizler, omurgayı destekler. Kaymanın ilerlemesini engeller. Hafif ve orta derecede ağrı yaşayan hastalarda doktor kontrolünde ağrı kesici ilaçlar önerilebilir. Omurga desteği sağlayan özel korseler, omurganın stabilitesini artırarak ağrıyı azaltabilir.
Aşırı kilo omurga üzerine fazla yük bindirdiği için kilo kontrolü sağlamak, ağır kaldırmaktan kaçınmak önemlidir. Eğer konservatif yöntemler başarısız olursa veya kayma ileri seviyedeyse cerrahi müdahale gerekir. Spinal füzyon, kaymış omurların vidalar ve metal plakalar yardımıyla sabitlenmesi işlemidir. Sinir sıkışmalarını gidermek için kaymış omurun oluşturduğu baskı azaltılır. Minimal invaziv cerrahi, küçük kesilerle yapılan modern cerrahi tekniklerdir ve iyileşme süresini kısaltır.
Omurga Kayması Yaşanmasından Korunma Yöntemleri
Omurga kayması yaşanmasını önlemek için bazı önemli noktalara dikkat edilmelidir. Uzun süre otururken veya ayakta dururken omurganızı doğru hizalamaya özen gösterin. Özellikle bel ve sırt kaslarını güçlendiren egzersizler omurga sağlığını korur.
Ağırlık kaldırırken dizlerinizi bükerek kaldırma tekniğini kullanın. Obezite, omurgaya fazla yük bindirerek kayma riskini artırır. Uyku esnasında ve otururken omurga desteği sağlayan mobilyalar tercih edilmelidir.
Sonuç
Omurga kayması, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilen bir rahatsızlıktır. Erken tanı ve uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir. Hafif vakalarda fizik tedavi ve yaşam tarzı değişiklikleri yeterli olabilir. İleri seviyedeki kaymalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Omurga sağlığınızı korumak için düzenli egzersiz yapmalı, doğru duruş alışkanlıklarını benimsemeli ve ağır yüklerden kaçınmalısınız. Eğer bel, sırt veya bacak ağrılarınız varsa, vakit kaybetmeden bir uzmana danışmanız önemlidir.
