Cildin hızla hücre üretmesi sonucu oluşan bir deri rahatsızlığıdır. Ciltte kırmızı, pullu lezyonlar meydana gelir. Sedef hastalığı genellikle dirsekler, dizler ve kafa derisinde görülür. Bağışıklık sistemi ile ilgili bir sorun olarak kabul edilir. Stres, enfeksiyonlar veya soğuk hava gibi faktörler hastalığı tetikleyebilir. Tedaviyle belirtiler kontrol altına alınabilir, ancak tamamen iyileşmesi zor olabilir.
Sedef Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Ciltte kırmızı renkte, pürüzlü alanlar oluşur. Bu alanlar üzerinde gümüşi beyaz pullar bulunur. Genellikle hastalığın etkilediği bölgelerde yoğun kaşıntı meydana gelir. Kaşıma, ciltte daha fazla tahrişe yol açabilir. Özellikle vücudun esnek bölgelerinde ciltte çatlamalar ve kanamalar olabilir. Sedef hastalığı olan bölgelerde bazen ağrı veya hassasiyet hissi gelişebilir. Bu hastalık, tırnakları da etkileyebilir. Tırnaklarda çukurluklar, kalınlaşma veya kırılmalar olabilir.
Hastalığın daha ileri evrelerinde eklem iltihaplanması, ağrılı şişliklere neden olabilir. Bu durum “psoriatik artrit” olarak bilinir. Ciltte bazı bölgelerde renk değişimleri, koyulaşmalar ya da açılmalar gözlemlenebilir. Bu belirtiler farklı şiddetlerde ortaya çıkabilir ve hastalığın evresine göre değişkenlik gösterebilir. Sedef hastalığı genellikle vücudun belli bölgelerinde (dirsekler, dizler, sırt, kafa derisi) daha yoğun görülür.
Sedef Hastalığı Neden Olur?
Ailede hastalığın olduğu kişilerde, bu hastalığın görülme riski daha yüksektir. Genetik yatkınlık, hastalığın oluşumunda önemli bir rol oynar. Sedef hastalığı, bağışıklık sisteminin yanlışlıkla sağlıklı cilt hücrelerine saldırması sonucu gelişir. T-cellerin aşırı üretimi, cilt hücrelerinin hızlı bir şekilde çoğalmasına neden olur. Stres, cilt yaralanmaları, enfeksiyonlar, hava değişimleri ve bazı ilaçlar gibi çevresel faktörler hastalığı tetikler. Sigara içmek, alkol tüketmek ve sağlıksız bir diyet hastalığın semptomlarını şiddetlendirebilir.
Bu faktörler hastalığın seyrini olumsuz etkileyebilir. Hormon seviyelerindeki değişiklikler, özellikle ergenlik ve menapoz gibi dönemlerde hastalığın ortaya çıkmasına neden olur. Bu hastalık, ciltte döküntüler ve kırmızı lezyonlarla kendini gösterir. Tedavi edilmezse ciltte kalıcı hasarlara yol açabilir. Ancak tedavi seçenekleri ile semptomlar kontrol altına alınabilir.
Sedef Hastalığı Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Krem ve merhemler,hastalığın tedavisinde genellikle ilk tercih edilen tedavi yöntemidir. Bu tedavi, doğrudan cilt üzerine uygulanan ilaçlarla yapılır. Steroid kremler, D vitamini analogları ve katranlı ürünler, ciltteki iltihapları ve pullanmayı azaltmada etkilidir. Işık tedavisi, ultraviyole (UV) ışığın kontrollü bir şekilde cilde uygulanmasını içerir. UVB ışığı, cilt hücrelerinin aşırı büyümesini ve çoğalmasını engelleyerek ciltteki lezyonların iyileşmesine yardımcı olur. Genellikle doktor gözetiminde yapılır. Orta ve şiddetli sedef hastalığı vakalarında, cilt tedavisinin yetersiz kaldığı durumlarda sistemik tedaviler tercih edilir. Bu tedavi, hastalığı tüm vücuda etki eden ilaçlarla kontrol altına almayı amaçlar.
Ağız yoluyla alınan ilaçlar veya enjeksiyonla verilen biyolojik tedaviler bu tedavi grubundadır. Biyolojik ilaçlar, bağışıklık sistemini hedef alarak, hastalığın iltihaplanma sürecini azaltır. Genellikle, diğer tedavi yöntemlerine yanıt vermeyen veya şiddetli vakalarda kullanılır. Bunlar genellikle vücuda enjeksiyon yoluyla uygulanır ve etkili sonuçlar sağlar. Ciltteki pullanma ve kuruluğu azaltmak amacıyla sıcak suyla yapılan buhar banyoları ya da sıcak kompresler kullanılabilir. Bu tedavi, ciltteki iltihaplanmanın hafiflemesine ve cildin nem dengesinin korunmasına yardımcı olabilir.
Bazı araştırmalar, beslenme alışkanlıklarının hastalığı tetikleyebileceğini veya iyileştirebileceğini göstermektedir. Omega-3 yağ asitleri içeren balık yağı, antioksidanlar, sebzeler ve meyveler gibi besinler, hastaların semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Ayrıca, alkol ve işlenmiş gıda tüketimi sınırlanmalıdır. Stres, hastalığı tetikleyen ve semptomları kötüleştiren önemli bir faktördür. Psikolojik destek, stres yönetimi teknikleri, meditasyon ve yoga, hastaların duygusal iyileşmesine yardımcı olabilir. Ayrıca, hastaların tedaviye uyumlarını artırarak iyileşme sürecine katkı sağlar. Bazı hastalar, sedef hastalığı için doğal ve bitkisel tedavi yöntemlerine başvurur.
Aloe vera jeli, zeytinyağı, çay ağacı yağı gibi doğal ürünler, cildin rahatlamasına ve iltihabın azalmasına yardımcı olabilir. Ancak bu tedaviler doktor onayı ile kullanılmalıdır. Nadir durumlarda, ciltteki hasarın çok ciddi olduğu ve diğer tedavi yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir. Ancak, cerrahi tedavi genellikle son çare olarak uygulanır. Tedavi kişiye özel olarak belirlenir. Tedavi süreci uzman bir doktor tarafından yönlendirilmelidir. Uygulanan tedaviyle hastaların semptomları kontrol altına alınabilir ve yaşam kaliteleri artırılabilir.
