Hareket kısıtlılığına neden olan bir durumdur. Genellikle eklemlerdeki iltihaplanma, yaralanma veya dejeneratif hastalıklar sonucu ortaya çıkar. Eklem sertliği, sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra daha belirgin olabilir. Yaşlı bireylerde sık görülse de gençlerde de çeşitli nedenlere bağlı olarak gelişebilir.
Eklem Sertliği Nedenleri
Yaşlanmayla birlikte eklem kıkırdağının aşınması sonucu eklemlerde sertlik ve ağrı oluşabilir. Bağışıklık sisteminin eklem dokularına saldırmasıyla meydana gelen iltihaplanma sonucu yaşanır. Eklem bölgesinde meydana gelen kırıklar, çıkıklar veya bağ dokusu yaralanmaları neden olabilir. Kasları kemiklere bağlayan tendonların iltihaplanması sonucu hareket kısıtlılığı ve eklem sertliği görülebilir.
Kandaki yüksek ürik asit seviyeleri eklemlerde kristal oluşumuna yol açarak sertlik ve ağrıya sebep olabilir. Kas ve eklem ağrılarıyla karakterize edilen bu hastalıkta, sık rastlanan bir şikâyettir. Eklem çevresindeki bursaların iltihaplanması sonucu eklem hareketlerinde sertlik meydana gelebilir. Lupus, psoriatik artrit gibi bağışıklık sistemi hastalıkları neden olabilir.
Eklem Sertliği Belirtileri
Eklem sertliği genellikle hareket kısıtlılığı ile kendini gösterir. Diğer yaygın belirtiler şunlardır:
Sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra eklemleri hareket ettirmekte zorluk
Eklemlerde ağrı ve hassasiyet
Şişlik ve kızarıklık
Eklemden gelen çıtırtı veya tıkırtı sesleri
Eklem çevresindeki kaslarda güçsüzlük
Eklem Sertliği Teşhisi
Eklem sertliği şikâyeti ile doktora başvurulduğunda, fizik muayene ve bazı tetkikler yapılır. Fizik muayene ile, eklem hareket açıklığı, şişlik, ağrı ve hassasiyet değerlendirilir. Romatoid artrit, lupus veya gut gibi hastalıkları belirlemek için kan testleri yapılabilir. Röntgen, manyetik rezonans görüntüleme gibi yöntemlerle eklem hasarı ve iltihaplanma tespit edilir. Eklemden alınan sıvının incelenmesi ile enfeksiyon veya gut hastalığı teşhis edilebilir.
Eklem Sertliği Tedavi Yöntemleri
Tedavi, altta yatan nedenine bağlı olarak değişir. İbuprofen ve naproksen gibi ilaçlar eklem sertliği ve iltihabı hafifletebilir. Kortikosteroid enjeksiyonları, şiddetli iltihaplanma ve ağrı durumlarında eklemlere uygulanabilir. Romatoid artrit gibi otoimmün hastalıklarda hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir. Uzmanlar tarafından uygulanan fizik tedavi seansları eklem esnekliğini artırabilir. Düşük etkili egzersizler eklem hareketlerini koruyarak sertliği azaltabilir. Sabahları hafif germe hareketleri eklem esnekliğini artırabilir.
Omega-3 yağ asitleri, D vitamini ve kalsiyum açısından zengin besinler eklem sağlığını destekler. Uzun süre hareketsiz kalmaktan kaçınılmalıdır. Fazla kilo eklemlere baskıyı artırarak sertliğe neden olabilir. Sıcak kompres kasları gevşetirken, soğuk uygulamalar iltihabı azaltabilir. Bazı hastalar için eklem ağrısı ve sertliği hafifletici etkiler gösterebilir. Zencefil, zerdeçal ve yeşil çay gibi anti-enflamatuvar özelliklere sahip bitkiler kullanılır. Glukozamin ve kondroitin sülfat gibi eklem sağlığını destekleyen takviyeler önerilebilir.
Sonuç
Yaşam kalitesini olumsuz etkileyen ancak doğru tedavi yöntemi ile kontrol altına alınabilen bir durumdur. Osteoartrit, romatoid artrit, travma veya diğer hastalıklar gibi birçok sebebe bağlı olarak ortaya çıkar. Erken teşhis ve uygun tedavi yöntemleri ile eklem hareketliliği korunabilir ve ağrı azaltılabilir. Düzenli egzersiz, sağlıklı beslenme ve tıbbi tedavi seçenekleri ile eklem sertliği yönetilebilir. Günlük yaşamın daha rahat hale gelmesi sağlanabilir.
